Προυστ

Περιγραφή:

Στις 15 Ιουνίου 1930 ο Μπέκετ ενημερώνεται την τελευταία στιγμή για έναν διαγωνισμό ποίησης με θέμα τον χρόνο. Η προθεσμία είναι τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας. Θα υποβάλει ένα ποίημα 98 στίχων και θα κερδίσει το πρώτο βραβείο, εντυπωσιάζοντας τα μέλη της επιτροπής. Λίγες εβδομάδες αργότερα θα του προτείνουν να γράψει μια μονογραφία για τον Μαρσέλ Προυστ, με μέγιστη έκταση 17000 λέξεις. Ο Μπέκετ θα δεχθεί. Είναι είκοσι τεσσάρων ετών και ήδη στις δημοσιεύσεις του στα διάφορα περιοδικά εμφανίζεται ως Ιρλανδός ποιητής και δοκιμιογράφος. Η μονογραφία για τον Προυστ θα είναι μια καλή ευκαιρία να συνυπάρξουν σε ένα κείμενο η αγάπη του για τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και την ποίηση, με αφορμή το έργο ενός συγγραφέα· αλλά και η ευκαιρία να εμβαθύνει στο Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο.

Το δοκίμιο του Μπέκετ για τον Προυστ θα προκαλέσει αρκετή αμηχανία. Απαντάει εμμέσως σε όλες τις κριτικές της εποχής, αλλά ταυτόχρονα προεκτείνει και τις θέσεις του ίδιου του Προυστ. Η πρωτοτυπία της ανάγνωσής του οφείλεται στη μεγάλη χρονική απόσταση που δείχνει να παίρνει από το έργο. Ο Μπέκετ εμφανίζεται ως παρατηρητής-αναγνώστης που διαβάζει μάλλον έναν κλασικό συγγραφέα παρά κάποιον σύγχρονό του. Είναι επίσης ο πρώτος αναγνώστης και κριτικός του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο που κινητοποιεί τόσο πολλούς φιλοσόφους και ρεύματα σκέψης. Θα υποδείξει, για πρώτη φορά, συγγένειες του έργου του Προυστ με τον Λόγο περί μεθόδου του Καρτέσιου, τη Μοναδολογία του Λάιμπνιτς και τη θεματική της φιλίας στον Νίτσε. Ωστόσο, η μεγαλύτερη συνεισφορά του μπορεί να θεωρηθεί η ανάδειξη της συνάφειας που υπάρχει ανάμεσα στο έργο του Προυστ και τη σκέψη του Σοπενάουερ: Είμαστε μόνοι. Δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούν να μας γνωρίσουν.

Ο Σάμιουελ Μπέκετ γεννήθηκε στο Φόξροκ της Ιρλανδίας στις 13 Απριλίου 1906. Σπούδασε γαλλική, ιταλική και αγγλική φιλολογία στο Κολέγιο Τρίνιτυ στο Δουβλίνο. Το 1928 θα βρεθεί στο Παρίσι με την ιδιότητα του λέκτορα στην École Normale Supérieure. Το 1929 θα εκδοθεί το πρώτο του έργο, το δοκίμιο Dante… Bruno. Vico.. Joyce, και το 1931 η μελέτη του για τον Προυστ.

Το πρώτο του μυθιστόρημα, DreamofFairtoMiddlingWomen (1932), θα εκδοθεί το 1992, τρία χρόνια μετά τον θάνατό του. Το 1937 θα εγκατασταθεί μόνιμα στο Παρίσι, μετά από μια μεγάλη περιπλάνηση στην Ευρώπη και, έχοντας αποκηρύξει την ιδέα μιας ακαδημαϊκής σταδιοδρομίας, θα πάρει μέρος στη γαλλική αντίσταση.

Η πρώτη αναγνώριση θα έρθει το 1953. Είναι η χρονιά κατά την οποία ολοκληρώνεται η έκδοση της πρώτης του τριλογίας (Μολλόυ, Ο Μαλόν πεθαίνει, Ο ακατονόμαστος) και παρουσιάζεται το θεατρικό του έργο Περιμένοντας τον Γκοντό. Θα ακολουθήσουν και άλλα πεζά και θεατρικά έργα, στα οποία υπάρχουν έντονα τα στοιχεία του πειραματισμού, της μορφολογικής αναζήτησης, της σύγκλισης με τις εικαστικές τέχνες, τις πρωτοπορίες της μοντέρνας τέχνης και την κλασική παράδοση.

Το 1969 θα τιμηθεί με το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας. Έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του στο Παρίσι, όπου και πέθανε στις 22 Δεκεμβρίου 1989.

Από τις εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορεί το βιβλίο του Αυτοί που έχουν χαθεί.